Μεταστατικοί όγκοι

Οι μεταστατικοί όγκοι εγκεφάλου, εξορμώνται από άλλα όργανα του ανθρώπινου σώματος όπου εντοπίζονται οι πρωτοπαθείς εστίες. Αποτελούν από τους πιο συχνούς όγκους που εντοπίζονται στον εγκέφαλο, ως επιπλοκές όμως των συστεμικών όγκων παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό θνητότητας και θνησιμότητας.
Δυναμικά όλοι οι όγκοι που παρουσιάζονται στον ανθρώπινο οργανισμό μπορούν να δώσουν μεταστάσεις στον εγκέφαλο. Όμως πιο συχνά οι μεταστατικοί όγκοι του εγκεφάλου προέρχονται από:
• Μελάνωμα
• Πνεύμονες
• Νεφρά
• Παχύ έντερο

​Οι μεταστατικοί όγκοι εμφανίζονται πιο συχνά σε ενήλικους, όμως κάποιοι απο αυτούς παρουσιάζονται πιο συχνά σε άνδρες όπως είναι οι όγκοι του πνεύμονα ενώ οι όγκοι του μαστού δίνουν πιο συχνά εγκεφαλικές μεταστάσεις στις γυναίκες.

Συμπτώματα
Τα συμπτώματα των ασθενών που πάσχουν απο μεστατικό όγκο εγκεφάλου, πέρα των συμπτωμάτων προερχόμενα απο τον πρωτοπαθή όγκο είναι τα ακόλουθα:
• Κεφαλαγία: Η πλειοψηφία των ασθενών θα παρουσιάσει κεφαλαλγία σε κάποιο χρονικό σημείο της νόσου.
• Εμετός: Φαινόμενο πιο συχνό στα παιδιά και στους νέους ενήλικες, πολλές φορές ως αποτέλεσμα της κεφαλαλγίας.
• Διαταραχές επιπέδου συνείδησης: Μπορούν να κυμαίνονται απο απλή σύγχυση και έκπτωση των νοητικών λειτουργιών σε μη αναστρέψιμο κώμα.
• Επιληπτικές κρίσεις: Περίπου το 35% των ασθενών με μεταστατικό όγκο του εγκεφάλου παρουσιάζουν επιληπτικές κρίσεις και κυριώς ενήλικες άνω των 45 ετών
• Νευρολογική σημειολογία, όπως αδυναμία στα άκρα (ημιπαρεση σε άνω και κάτω άκρο) ή διαταραχες στο λόγο και στην αισθητικότητα

Διάγνωση
Η διάγνωση ξεκινά με τη λεπτομερή νευρολογική εξέταση. Στη συνέχεια, ο Νευροχειρουργός θα ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις. Αυτές μπορεί να είναι Αξονική ή Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου με σκιαγραφικό.

​

Οι απεικονιστικές εξετάσεις θα τεκμηριώσουν τη διάγνωση, θα βοηθήσουν στον σχεδιασμό της ενδεχόμενης χειρουργικής επέμβασης και, τέλος, θα δώσουν περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά την πρόγνωση.
Όταν η πρωτοπαθής εστία δεν είναι γνωστή, ο Νευροχειρουργός ή ο Ογκολόγος θα ζητήσει πλήρη απεικονιστικό έλεγχο του υπόλοιπου σώματος ώστε να εντοπισθεί η πρωτοπαθής εστία.

Θεραπεία
Η αντιμετώπιση των μεταστατικών όγκων του εγκεφάλου εξαρτάται απο διάφορους παράγοντες:
• Θέση του όγκου: Υπάρχει πρόσβαση για χειρουργική αντιμετώπιση; Έχουν προσβληθεί ευαίσθητες περιοχές του εγκεφάλου;
• Λειτουργικότητα του ασθενούς, φυσική κατάσταση, τυχόν υποκείμενα νοσήματα.
• Πρωτοπαθής εστία: Πόσο επιθετικός είναι ο όγκος; Ποιο είναι το προσδόκιμο επιβίωσης με βάση την ιστολογική διάγνωση της πρωτοπαθούς νόσου;

​Οι στόχοι της αντιμετώπισης των μεταστατικών όγκων του εγκεφάλου είναι οι εξής:
• Η πλήρης εκτομή
• Η λήψη δείγματος για πλήρη ιστολογική διάγνωση
• Η βελτίωση των συμπτωμάτων, βελτίωση της ποιότητας ζωής

​Η αντιμετώπιση των μεταστατικών όγκων εγκεφάλου επιτυγχάνεται ως εξής:
• Πλήρης χειρουργική εκτομή.
• Χημειοθεραπεία, η οποία μπορεί να ακολουθήσει το χειρουργείο ή μπορεί να είναι η μόνη αγωγή.
• Ακτινοβολία σε συνδυασμό με μία ή περισσότερες από τις παραπάνω μεθόδους.
• Φαρμακευτική αγωγή (αποιδηματικά) που θα οδηγήσει σε ύφεση των συμπτωμάτων απο την υψηλή ενδοκράνια πίεση.

Πρόγνωση
Η πρόγνωση των μεταστατικών όγκων του εγκεφάλου εξαρτάται απο την πρωτοπαθή εστία, καθώς και απο τον έλεγχο της πρωτοπαθούς εστίας. Σε ένα μεγάλο αριθμό ασθενών η διάγνωση μεταστάσεων στον εγκέφαλο πραγματοποιείται όταν η πρωτοπαθής εστία είναι ανεξέλεκτη. Σε αυτές τις περιπτώσεις η πρόγνωση δεν είναι καλή.

Η ιστολογική διαγνωση της πρωτοπαθούς εστίας είναι ένα άλλο στοιχείο που συμβάλλει στην πρόγνωση, καθώς ένας επιθετικός όγκος που εξελίσσεται γρήγορα δεν θα έχει καλή πρόγνωση.

Τέλος, η πολυπλοκότητα της νόσου επιβάλει την άμεση συνεργασία του Νευροχειορυργού με τον Ογκολόγο, με απώτερο στόχο την ομαλή αποκατάσταση και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.